رویای لوسید یک تجربهٔ فراشناختی است؛ در این وضعیت شما با اینکه خواب هستید نسبت به وجود خودتان آگاهی دارید و گاهی اوقات میتوانید با تحت اختیار گرفتن الههٔ خواب، جنبههایی از آنچه در خوابتان اتفاق میافتد را کنترل کنید.
رافائل پلییو پزشک و استاد پزشکی خواب در دانشگاه استنفورد میگوید در دوره نوجوانی، یک رؤیای لوسید فراموشنشدنی شیفتگی او را نسبت به خواب شعلهور کرد. به گفتهٔ پلییو: «رؤیای لوسید تجربهای است که اگر برای شما اتفاق افتاده باشد، به وجود آن باور دارید و اگر تا به حال آن را تجربه نکردهاید، نسبت به وجود آن تردید زیادی خواهید داشت.»
کارشناسان مختلفی که با آنها مصاحبه کردیم، معتقدند که خیلی از افراد میتوانند با تمرین مستمر به این حالت برسند.
چه میخواهید اولین رؤیای واضح خودتان را ببینید و چه به دنبال افزایش تعداد دفعات رخ دادن آن هستید، این نکات میتوانند برای شما مفید باشند.
مبنای لازم را برای به خاطر سپردن خوابهایتان ایجاد کنید.
برای کنترل رؤیاهای خودتان باید آنها را به خاطر بسپارید. بنجامین بیرد استاد محقق دانشگاه تگزاس در آستین که متمرکز بر شناخت انسان است میگوید: «میتوان این قابلیت را متشکل از یک مجموعه مهارت دانست که یکدیگر را تقویت میکنند. مهارت پایه این است که خودتان را برای یادآوری رؤیاها آموزش دهید.» اولین قدم برای به خاطر آوردن خوابها کاملاً ساده است، اینکه عمیقاً بخواهید که این اتفاق برای شما رخ دهد.
وقتی در رختخواب هستید و آمادهٔ خواب میشوید، درست پیش از اینکه بخوابید به این فکر کنید که رؤیاهایتان را به خاطر بسپارید. صبح که بیدار شدید به جای چک کردن اعلانهای گوشی، اول یک کاغذ بردارید و آنچه که هنوز از شب قبل به خاطر دارید را یادداشت کنید. ربکا رابینز، استاد دانشکده پزشکی هاروارد و دانشمند خواب بیمارستان زنان وبریگهام میگوید: «یک روتین مشخص برای یادداشت رؤیاهایتان پس از بیدار شدن داشته باشید.»
نیازی نیست که یک دفترچه یادداشت گران قیمت برای نوشتن رؤیاهایتان بخرید یا همه چیز را به شکل دقیق و مفصل بنویسید. فقط به این روتین پایبند باشید چون میتواند به شما کمک کند تا به تدریج رؤیاهایتان را بهتر به یاد بیاورید.
برای آگاهی بیشتر ذهنتان، الگوهای تکرار شونده را مشخص کنید.
مرحله بعد از یادداشتبرداری از خوابها، جستجوی الگوها یا موضوعات تکرارشونده در خوابهایتان است. مثلاً آیا چند بار در یک ماه با یک موجود بزرگ مبارزه میکنید؟ در حالی که شخص یا موجودی شما را دنبال میکند، از اقیانوس عبور میکنید؟ یا مثلاً یک دسته بادکنک آبی، ایگوانای آبی یا یک آبشار در فضای سرپوشیده میبینید؟ به گفته بیرد: «وقتی این موضوعات تکراری را مشخص کنید، یک هدف خاص و مشخص برای ذهنتان ایجاد میشود.” وقتی که متوجه شدید دائماً در خوابتان بالن آبی میبینید، دفعه بعد که با این بالنها روبرو شدید به این فکر کنید که واقعاً بیدار هستید یا خواب؟
نشانههای خاص منطق خواب را بشناسید.
پلههایی که به جایی ختم نمیشوند؛ وجود یک سوراخ در کف اتاق نشیمن؛ بیرون آمدن گدازه از دهان یکی از عزیزانتان… گرچه ممکن است توجه به این نشانهها در همان لحظه کار سختی باشد اما باید توجه داشت که رؤیاها به ندرت از منطق دنیای واقعی تبعیت میکنند. پلییو میگوید “ما واقعیت این پدیدهها را به چالش نمیکشیم چون هنگام خواب، فعالیت بخش منطقی مغز ما کمتر است.” علاوه بر تشخیص الگوهای رؤیاهایتان، از این ماهیت خاص خواب (یعنی مغایرت با دنیای واقعی) به نفع خودتان استفاده کنید. سعی کنید هر زمان که رؤیایی شروع به فاصله گرفتن از واقعیت میکند، غیرواقعی بودن آن را تشخیص دهید.
زودتر بیدار شده و دوباره بخوابید.
اگر هنوز برای رسیدن به رؤیاهای شفاف با مشکل روبرو هستید، میتوانید به توصیه بیرد صبحها یک ساعت زودتر بیدار شده، 30 دقیقه بیدار بمانید و بعد دوباره بخوانید. در این بازه زمانی کوتاهی که بیدار هستید، آنچه که از خوابهایتان به خاطر دارید را یادداشت کنید و متمرکز بر هدف و خواستتان شوید. به گفته بیرد “احتمال دیدن رؤیای شفاف پس از اینکه دوباره به خواب بروید بیشتر خواهد بود. دلیل این اثربخشی کاملاً برای ما مشخص نیست اما میدانیم که این روش تأثیر دارد.” گرچه به هم زدن برنامه خواب با این روش زیاد توصیه نمیشود اما اگر سایر استراتژیها برای شما اثربخش نبودند، میتوانید هر از گاهی از این ترفند استفاده کنید.